Εις ένα ύψωμα μικρό
είναι μια εκκλησία
πολύ κοντά στην Κατοχή
τη λένε Παναγία
ποίημα Γεωργίου Θ. Καπώνη
Ανηφορίζοντας κανείς στον κατάφυτο από πεύκα λόφο που βρίσκεται στη δυτική άκρη του χωριού, βρίσκεται στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, ή της Παναγίας όπως το λένε οι χωριανοί.
Η Ζωοδόχος Πηγή υπήρξε ένα από τα πιο αξιόλογα μοναστήρια της περιοχής και το κυριότερο από τα δυο γνωστά Κατοχιανά.
Σύμφωνα με αφιερωτικές επιγραφές που φέρουν τόσο η εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής, όσο και η εικόνα του Χριστού με κοινή χρονολογία το 1781 θα νομίζαμε ότι η Μονή θα είχε χτιστεί τότε. Στην πραγματικότητα όμως τότε ξαναχτίστηκε, πιθανότατα πάνω σε παλιότερο μοναστικό ναό, αφού έγγραφο του 1775 μαρτυρεί ως κτήματα του μοναστηριού τον Κοτσιλάρη και τον Τσέροντα, με έγγραφα “άπερ εισί Βενετικά και μετά ταύτα Σουλτανικά”. Αυτό σημαίνει ότι χτίστηκε αιώνες πριν του 1781 αφού η κατάκτηση της Ακαρνανίας από τους Τούρκους έγινε το 1449.
Δίπλα προς το Νότο στέκουν ακόμα μισογκρεμισμένα τα κελιά των μοναχών σε ύψος 5 μέτρα, πλάτος 4,5 και μάκρος 12 μέτρα. Ήταν διώροφα χωρίς το υπόγειο. Και αυτά μαζί με τα άλλα πρόχειρα οικήματα που θα υπήρχαν μαρτυρούν ότι οι μοναστές θάταν πολλοί, αν κρίνουμε και από το γεγονός ότι το 1734 μόναζαν ταυτόχρονα τέσσερις ιερείς, ο ηγούμενος Ιωσήφ, ο Παπά Άνθιμος, ο Παπά Γαβριήλ και ο Παπά Ζαχαρίας
Επιπλέον, σε ένα από τα κελιά πρωτοκατοίκησε για λίγο μετεπαναστατικά και η Κυρά Βασιλική, η οποία από τότε και μέχρι το θάνατό της φρόντιζε τα καντήλια της Παναγίας να είναι ολοένα, νύχτα και ημέρα αναμμένα.
Οι σημερινές διαστάσεις της Ζωοδόχου Πηγής είναι 15 μέτρα+ιερό, πλάτος 5,5 μέτρα και ύψος 3 μέτρα. Τα τελευταία χρόνια έχει αγιογραφηθεί και έχουν γίνει εργασίες ανακαίνισης και συντήρησης τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά.
Οι Κατοχιανοί τιμούν τη Ζωοδόχο Πηγή την Παρασκευή μετά το Πάσχα όπου με ευλάβεια ανεβαίνουν τον λόφο για να προσκυνήσουν την εικόνα της.
